Tι είναι οι σπίλοι και τι μορφή έχουν;

Σπίλοι (ή αλλιώς ελιές) ονομάζονται τα ογκίδια του δέρματος τα οποία αποτελούνται από μελανινοκύτταρα.Το χρώμα τους συνήθως είναι καφέ, μαύρο ή κοκκινο. Σπάνια μπορεί να έχουν μπλε χρώμα ή ακόμα και το χρώμα του δέρματος. Το σχήμα τους μπορεί να είναι επίπεδο, στρογγυλό ή σφαιρικό. Οι περισσότεροι σπίλοι δεν κρύβουν κινδύνους και δεν προκαλούν συμπτώματα (εκτός αν τραυματιστούν). Ο κύριος λόγος εμφάνισής τους είναι η έκθεση του δέρματος στον ήλιο.

Ποιοι είναι οι τύποι των σπίλων;

Οι σπίλοι χωρίζονται σε κατηγορίες σύμφωνα με το πότε εμφανίζονται, σε ποιο μέρος του δέρματος αναπτύσσονται, και ποια κύτταρα συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους:

1.     Συγγενείς Μελανοκυτταρικοί
2.     Επίκτητοι Μελανοκυτταρικοί
3.     Κυανός Σπίλος
4.     Σπίλος του Ota
5.     Σπίλος του Ito
6.     Σπίλος Spitz
7.     Επιδερμικοί Σπίλοι
8.     Φλεγμονώδης γραμμοειδής μυρμηκιώδης επιδερμικός σπίλος
9.     Σμηγματογόνος Σπίλος και Σμηγματογόνος Σπίλος Jadassohn
10.     Άτυποι ή Δυσπλαστικοί Σπίλοι

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ελέγχουμε τακτικά τις ελιές μας με αυτοεξέταση, ειδικά αν ανήκουμε στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Πότε ανήκει κάποιος σε αυτές; Αν έχει:

•  ανοιχτόχρωμο τύπο δέρματος
•     περισσότερους από 50 σπίλους
•     ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
•     ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων στην παιδική ηλικία
•     σύνδρομο διαπλαστικών σπίλων
•     γιγαντιαίο συγγενή μελανινοκυτταρικό σπίλο

Για να αξιολογήσουμε σωστά κάθε «ύποπτο σπίλο» χρησιμοποιούμε τον μνημονικό κανόνα ABCD και επιπρόσθετα EF, σύμφωνα με τον οποίο:

A: είναι η ασυμμετρία (asymmetry)

B: είναι οι μεταβολές του ορίου της βλάβης (border)

C: είναι οι μεταβολές του χρώματος (color)

D: είναι οι μεταβολές της διαμέτρου (diameter)

E: είναι η πιθανή ανύψωση του σπίλου (elevation)

F: είναι το οικογενειακό ιστορικό του ατόμου (familyhistory).

Σε ποιες ηλικίες εμφανίζονται οι σπίλοι;

Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Κάποιοι σπίλοι εμφανίζονται με τη γέννηση του ατόμου.  Με το πέρασμα του χρόνου, μπορεί να αυξηθούν σε αριθμό, να σκουρύνουν σε χρώμα και να μεγαλώσουν σε μέγεθος.

Σε πoιες περιπτώσεις πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσoχή;

•  Όταν δημιουργείται αίσθηση κνησμού ή καύσου σε κάποιο σπίλο
•  Όταν οι σπίλοι τραυματίζονται ή ερεθίζονται
•  Όταν παρατηρούνται αλλαγές σε σπίλους όσον αφορά άτυπα χαρακτηριστικά τους

Πότε οι σπίλοι πρέπει να προκαλέσουν ανησυχία;

Σε γενικές γραμμές, οι σπίλοι δεν αποτελούν ανησυχητικό φαινόμενο. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψιν πως το μελάνωμα το οποίο αποτελεί τύπο καρκίνου του δέρματος, εμφανίζεται δίπλα ή μέσα σε έναν σπίλο.

Ποια σημάδια το δείχνουν αυτό;

Το πρώτο και κυριότερο σημάδι του μελανώματος είναι η ανάπτυξη ενός νέου σπίλου ή η εμφανισιακή αλλαγή ενός ήδη υπάρχοντος σπίλου. Από εμφανισιακής πλευράς, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας σπίλος με ακαθόριστο σχήμα, όρια, χρώμα και διάμετρο .

Πότε πρέπει να αφαιρείται ένας σπίλος;

Οι περισσότεροι σπίλοι είναι ακίνδυνοι. Αν δεν υπάρχει αιτία ανησυχίας, αν δεν ενοχλεί από τον τρόπο που επηρεάζει την εμφάνιση κάποιου ή αν ο σπίλος δεν τραυματίζεται με την τριβή από κάποιο ρούχο ή αξεσουάρ, τότε δεν υπάρχει λόγος αφαίρεσης.

Εάν, όμως, παρατηρήσετε στο δέρμα σας έναν σπίλο να  αλλάζει σχήμα, μέγεθος ή χρώμα, τότε πρέπει να ελεγχθεί αμέσως, καθώς μπορεί να αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι εμφάνισης καρκίνου του δέρματος/μελανώματος.

Πότε είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση;

Όταν υπάρχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος, ή υποψία κακοήθειας είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση.

Πώς πραγματοποιείται η χειρουργική επέμβαση για τη αφαίρεση ενός σπίλου;

H επέμβαση είναι απλή και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Η διαδικασία η οποία ακολουθείται για την αφαίρεση, εξαρτάται από το μέρος στο οποίο βρίσκεται ο σπίλος, καθώς και από το μέγεθός του, έτσι ώστε το σημάδι που θα μείνει να είναι ανεπαίσθητο σε βάθος χρόνου. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 10 λεπτά και τα αποτελέσματα της βιοψίας είναι έτοιμα σε διάστημα 4-5 ημερών.