ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ

Ο θυρεοειδής είναι από τους σημαντικότερους ενδοκρινείς αδένες του ανθρωπίνου σώματος, είναι ένας μικρός αδένας με σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στο κάτω μέρος του τραχήλου(κάτω από το μήλο του Αδάμ), μπροστά από την τραχεία, και κάτω από τον λάρυγγα.

Χρησιμοποιεί μικρές ποσότητες ιωδίου για να παράγει δύο ορμόνες, την τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και την θυροξίνη (Τ4), οι οποίες μεταφέρονται μέσω του αίματος σε όλους τους ιστούς του σώματος. Οι θυρεοειδικές ορμόνες ελέγχουν και ρυθμίζουν πολλές από τις σωματικές λειτουργίες όπως: ο μεταβολικός ρυθμός, το σωματικό βάρος και τη σωματική θερμοκρασία, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση, νοητικές λειτουργίες (μνήμη, προσοχή, διάθεση), και τελευταίο τη σωματική ανάπτυξη στα παιδιά. Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί πως τα παιδιά που γεννιούνται με την έλλειψή τους εμφανίζουν καθυστερημένη σωματική και νοητική ανάπτυξη (κρετινισμό).

Αντιμετώπιση των παθήσεων του θυρεοειδούς

Η αντιμετώπιση των παθήσεων του θυρεοειδούς είναι κυρίως φαρμακευτική. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση ή/και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο επί συγκεκριμένων ενδείξεων. Ο κάθε ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει το θεραπευτικό σχήμα που θα του συστήσει ο θεράπων ιατρός του, καθώς κάθε περιστατικό είναι διαφορετικό και πρέπει να ληφθούν υπόψιν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός.

Οι κυριότερες παθήσεις του θυρεοειδούς είναι:

•     Υποθυρεοειδισμός
•     Υπερθυρεοειδισμός
•     Βρογχοκήλη – Όζοι
•     Καρκίνος του θυρεοειδούς
•     Θυρεοειδίτιδες

Υποθυρεοειδισμός

Τι είναι υποθυρεοειδισμός;

Είναι η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας είναι υπολειτουργικός. Είναι η πιο συχνή θυρεοειδική διαταραχή. Συμβαίνει πιο συχνά στις γυναίκες και μπορεί να έχει οικογενή χαρακτήρα. Στους ενήλικες, ο υποθυρεοειδισμός εάν δεν θεραπευτεί μπορεί να έχει δυσμενή επίδραση τόσο στις σωματικές όσο και στις νοητικές λειτουργίες. Μπορεί να προκαλέσει υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και καρδιακή δυσλειτουργία ενώ πολύ σοβαρός υποθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσει και σε κώμα που είναι απειλητικό για τη ζωή (μυξοιδηματικό κώμα).

Για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού ο προσδιορισμός των θυρεοειδικών ορμονών και της θυρεοτρόπου ορμόνης σε συνδυασμό με το υπερηχογράφημα και το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς είναι συνήθως αρκετά.

Η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική στην εγκυμοσύνη γιατί μπορεί να επηρεάσει την σωματική αλλά και τη νοητική ανάπτυξη του εμβρύου. Επίσης είναι πολύ σημαντική η διάγνωση του στα παιδιά, γι’ αυτό σε όλα τα νεογνά εξετάζεται η θυρεοειδική λειτουργία γιατί επίσης μπορεί να επηρεάσει τη νοητική και τη σωματική του ανάπτυξη.

Αιτίες του υποθυρεοειδισμού

-Στους ενήλικες η πιο συχνή αιτία είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί αντισώματα που καταστρέφουν τον θυρεοειδή και τον κάνουν να υπολειτουργεί.

-Μπορεί επίσης να προκληθεί μετά από χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου και

-μετά από χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα.

-Η υπολειτουργία της υπόφυσης είναι μια σχετικά σπάνια αιτία

-ο συγγενής υποθυρεοειδισμός εμφανίζεται με τη γέννηση και οφείλεται στο γεγονός ότι ο θυρεοειδής αδένας δεν αναπτύσσεται σωστά.

Ποια είναι τα συμπτώματα του υπoθυρεοειδισμού;

•     Εύκολη κόπωση
•     Ταχυκαρδίες
•     Δυσανεξία στο κρύο
•     Κακή διάθεση – κατάθλιψη
•     Ξηρό δέρμα και μαλλιά
•     Αύξηση σωματικού βάρους
•     Δυσκοιλιότητα
•     Διαταραχές του κύκλου

Πως θεραπεύεται ο υποθυρεοειδισμός;

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν αντιθυρεοειδικά φάρμακα, χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου και χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα.

Υπερθυρεοειδισμός

Τι είναι υπερθυρεοειδισμός ;

Υπερθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας είναι υπερλειτουργικός και παράγει περισσότερες θυρεοειδικές ορμόνες. Αν μείνει χωρίς αντιμετώπιση μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα υγείας που κυρίως αφορούν την καρδιά (αρρυθμίες, καρδιακή ανεπάρκεια) και τα οστά (οστεοπόρωση).

Αιτίες του υπερθυρεοειδισμού

– νόσος Graves ή διάχυτη τοξική βρογχοκήλη, αυτοάνοσος νόσος με παραγωγή αντισωμάτων από τον οργανισμό εναντίον του αδένα

– νόσος Plummer ή οζώδης τοξική βρογχοκήλη, όζοι θυρεοειδούς που υπερλειτουργούν

– θυρεοειδίτιδα De Quervain ή υποξεία θυρεοειδίτιδα, προκαλείται από ιογενή λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος με αποτέλεσμα έντονη φλεγμονή του αδένα ο οποίος διογκώνεται και είναι επώδυνος

– υποξεία λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα, εκδηλώνεται μετά τον τοκετό

– θυρεοειδίτιδα της λοχείας, μέσα σε ένα χρόνο από τον τοκετό

– τοξικό αδένωμα ή θερμός όζος

– λήψη μεγάλης ποσότητας ιωδίου

– υπερβολική λήψη Τ3 ή/και Τ4 ορμονών

Ποια είναι τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού;

•     Απώλεια βάρους
•     Ταχυκαρδία
•     Εύκολη κόπωση
•     Αυξημένη εφίδρωση, δυσανεξία στη ζέστη
•     Αϋπνίες
•     Διαταραχές έμμηνου ρύσεως
•     Τρόμος χεριών
•     Μυϊκή αδυναμία
•     Συχνές κενώσεις
•     Ευερεθιστότητα και άγχος

Πως θεραπεύεται ο υπερθυρεοειδισμός;

Ο υπερθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση η οποία απαιτεί θεραπεία η οποία εξαρτάται από την αιτία, την ηλικία και την φυσική κατάσταση του ασθενούς και την βαρύτητας της θυρεοειδικήςυπερλειτουργίας.

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν αντιθυρεοειδικά φάρμακα, χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου και χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα.

Όζοι θυρεοειδούς αδένα

Τι είναι οι θυρεοειδικοί όζοι;

Ο θυρεοειδικός όζος είναι η ανάπτυξη θυρεοειδικού ιστού ή μια κύστη με υγρό μέσα στον θυρεοειδικό αδένα. Οι όζοι του θυρεοειδούς αδένα είναι πάρα πολύ συχνοί και η συχνότητα τους αυξάνεται με τη ηλικία. Συνήθως δεν δημιουργούν συμπτώματα εκτός εάν είναι πολύ μεγάλοι και μπορεί να προκαλέσουν πόνο, δυσφορία, ή διαταραχές στην κατάποση ή στην αναπνοή. Οι όζοι μας απασχολούν όχι τόσο για τα κλινικά τους συμπτώματα, αλλά γιατί μερικές φορές μπορούν να εξαλλαγούν σε κακοήθειες. Ο καρκίνος του θυρεοειδούς βρίσκεται στο 8% των όζων στους άνδρες και στο 4% των όζων στις γυναίκες, ενώ το 90% των όζων είναι καλοήθεις.

Η αιτία τους είναι άγνωστη. Μπορεί να έχουν οικογενή χαρακτήρα. Παγκοσμίως, η μειωμένη πρόσληψη ιωδίου είναι η πιο συχνή αιτία εμφάνισης των όζων.

Πώς γίνεται η διάγνωση των θυρεοειδικών όζων;

Συνήθως οι όζοι του θυρεοειδούς ανευρίσκονται ως τυχαίο εύρημα σε μια εξέταση ρουτίνας. Συνήθως δεν επηρεάζουν την λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα επομένως δεν μπορούν να διαγνωστούν μέσω αιματολογικών εργαστηριακών εξετάσεων.

Οι εξετάσεις που απαιτούνται για τη διάγνωση και διερεύνηση των όζων περιλαμβάνουν:

1.     τον υπέρηχο του θυρεοειδούς αδένα, που δείχνει τον αριθμό, το μέγεθος, τη μορφολογία των όζων
2.     το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς αδένα, που διακρίνει τους υπερλειτουργικούς θερμούς όζους που παράγουν περίσσεια θυρεοειδικών ορμονών από τους ψυχρούς όζους που δεν παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες.
3.     Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA), με την οποία λαμβάνουμε δείγματα κυττάρων ή υγρού από τους όζους, για να διακρίνουμε τους όζους που είναι ύποπτοι ή κακοήθεις.

Πως θεραπεύονται οι θυρεοειδικοί όζοι;

Τις περισσότερες φορές δεν χρειάζονται θεραπεία παρά μόνο παρακολούθηση κάθε 6-12 μήνες. Οι όζοι που είναι κακοήθεις φυσικά χρειάζονται χειρουργική αφαίρεση. Οι καλοήθεις όζοι μπορεί επίσης να χρειαστεί να αφαιρεθούν χειρουργικά εάν μεγαλώσουν πολύ ή προκαλούν αποφρακτικά προβλήματα στην κατάποση ή στην αναπνοή.

Οι υπερλειτουργικοί θερμοί όζοι δεν είναι σχεδόν ποτέ κακοήθεις αλλά μπορούν να προκαλέσουν υπερθυρεοειδισμό οπότε μπορεί να χρειαστούν αφαίρεση ή θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.

Καρκίνος του θυρεοειδούς

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς δεν είναι τόσο σπάνια πάθηση, όσο θεωρείτο παλαιότερα και αυτό κυρίως, γιατί έχει αυξηθεί ο απεικονιστικός έλεγχος με υπερηχογραφήματα υψηλής ακρίβειας, με αποτέλεσμα η διάγνωση να γίνεται στο στάδιο του μικροκαρκινώματος (μεγαλύτερη διάμετρος όζου), όπου η έκβαση είναι άριστη. Δεν παρουσιάζει συχνά συμπτώματα. Ωστόσο, αυτά που μπορούν να θεωρηθούν ύποπτα για παρουσία καρκίνου είναι:

•     Σκληρός ψηλαφητός όζος
•     Γρήγορη αύξηση μεγέθους του όζου
•     Τοπική λεμφαδενοπάθεια
•     Βράγχος φωνής
•     Δύσπνοια (εάν πρόκειται για προχωρημένη νόσο κατά τη διάγνωση με ευμεγέθη όζο ή/και εξωθυρεοειδική επέκταση σε κοντινές ανατομικές θέσεις)
•     Δυσκολία στην κατάποση φαγητού

Η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδή γίνεται με κλινική εξέταση (ψηλάφηση), υπερηχογράφημα και παρακέντηση δια λεπτής βελόνης (FNA). Ο έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας είναι απαραίτητος και μερικές φορές μπορεί να ζητηθεί από τον ιατρό και σπινθηρογράφημα πριν την παρακέντηση.

Θυρεοειδίτιδες

Πρόκειται για φλεγμονώδεις διαταραχές του θυρεοειδούς διαφορετικής αιτιοπαθογένειας και κλινικών ευρημάτων. Μερικές από τις μορφές θυρεοειδίτιδας είναι: οξεία, υποξεία- de Quervain, χρονία- Χασιμότο, φαρμακευτική, μετά τον τοκετό κ.ά. Μερικά από τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνονται είναι:

•     Πυρετός
•     Δυσκαταποσία
•     Διόγκωση αδένα
•     Κακουχία
•     Πόνος στους μύες